Ποιοι είμαστε ;

Είμαστε μια ομάδα φίλων που κατοικούμε και δραστηριοποιούμαστε πολιτικά και κοινωνικά στο Χολαργό με παρόμοιους προβληματισμούς και οράματα. Κατά καιρούς και σε επίπεδο καφενείου εκφράζαμε την ανησυχία μας για τα τεκταινόμενα της Κεντροαριστεράς τόσο στη χώρα μας , όσο και στη γειτονιά μας. Αποφασίσαμε λοιπόν να γνωστοποιήσουμε στο διαδίκτυο αυτά που συζητούσαμε στο καφενείο , για να συμβάλλουμε με τον τρόπο μας στην ανάπτυξη και προώθηση της Συμμετοχικής Δημοκρατίας.

Πιστεύουμε ότι η ομάδα μας θα μεγαλώσει και με νέους φίλους εκτός της γειτονιάς μας , ώστε το blog μας να αποτελέσει ένα ακόμη βήμα διαλόγου στο Διαδίκτυο, από το οποίο θα βγει κερδισμένος τελικά ο ίδιος ο πολίτης που θα συμμετέχει.

Τα κείμενα μας δεν θα είναι μόνο προϊόντα διαβούλευσης από το Διαδίκτυο, αλλά και συζητήσεων που ήδη έχουμε οργανώσει και θα συνεχίζουμε να οργανώνουμε στη γειτονιά μας για τους συμπολίτες μας, που δεν έχουν πρόσβαση στη Νέα Τεχνολογία. Από τη μια μεριά οι απόψεις που θα εκφράζονται ηλεκτρονικά στο blog αυτό θα μεταφέρονται σε αυτούς και θα συζητούνται και από την άλλη τα σχόλια, οι απόψεις και τα συμπεράσματα των συμπολιτών μας που θα εκφράζονται στις συγκεντρώσεις στη γειτονιά μας θα αναρτώνται με ευθύνη των διαχειριστών του blog.

Δευτέρα 15 Αυγούστου 2011

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ …ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

του Αντώνη Μανίκα
Η εξέλιξη της ανταλλακτικής οικονομίας και της πρωτόγονης οργάνωσης των κοινωνιών ,επήλθε με την δημιουργία και την χρήση του χρήματος.
Η χρήση του χρήματος και της νέας οργάνωσης των κοινωνιών, είχε σαν κινητήριο μοχλό και άξονα το χρήμα , την συσσώρευση του και την έννοια του κέρδους.
Η διαδικασία ήταν απλή.
Η ύπαρξη πλασματικών ή πραγματικών αναγκών για την επιβίωση κάθε ανθρώπου οδηγούσε σε παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών για να τις καλύψουν.
Η πώληση , το εμπόριο ,αυτών των προϊόντων και των υπηρεσιών , με κέρδος , τροφοδοτούσε νέες παραγωγές , νέα ζήτηση ,νέες ανάγκες , νέες θέσεις εργασίας, νέες πωλήσεις ,κατανάλωση , νέα κέρδη , νέες επενδύσεις , και τέλος ανάπτυξη και ευημερία .
Αυτό ήταν μία αυτοτροφοδοτούμενη, συνεχής διεργασία.
Σε αυτήν την διαδικασία ή αυξανόμενη γνώση ,οι εφευρέσεις και η τεχνολογική εξέλιξη έπαιξαν ρόλο, ώστε να αλλάζουν και να διευρύνονται οι ανάγκες , ή παραγωγή , η ζήτηση ,οι πωλήσεις , οι επενδύσεις , το κέρδος ….και να συνεχίζεται η ανάπτυξη.
Υπήρξαν πολλές συγκρούσεις για το ποιος θα καρπωνόταν και θα έλεγχε το κέρδος( υπεραξία ) και ποιος θα οδηγούσε την ανάπτυξη- επενδύσεις - και προς τα πού.
Όσο όμως υπήρχαν νέες αγορές ( άνθρωποι ) να αγοράζουν τα νέα προϊόντα και να δημιουργούν κέρδη στους παραγωγούς των, το σύστημα λειτουργούσε.
Άλλοτε η διαδικασία ήταν στα χέρια των ιδιωτών , άλλοτε των κρατών , άλλοτε κάποιας ολιγαρχίας( κρατικής , κομματικής , θρησκευτικής , επιχειρηματιών κ.λ.π.) και υπήρχαν πάντοτε διαφωνίες για την κατανομή και την αναδιανομή των κερδών.
Όλα ,τα μέχρι σήμερα εφαρμοσμένα οικονομικά και κοινωνικά συστήματα ,στηριζόταν σε αυτή την διαδικασία και τις διάφορες μορφές ,εξέλιξης της .
Και όλοι ,οι αγώνες των ανθρώπων - κοινωνικών ομάδων - γίνονταν για την πιο δίκαιη διαχείριση του συστήματος και της κατανομής των κερδών.
Και τα σύγχρονα κράτη στηρίχθηκαν στην λειτουργία αυτού του συστήματος και στην εκμετάλλευση των κερδών που παρήγαγε. Με την φορολογία των κερδών χρηματοδοτούσαν την ανάπτυξη , νέες θέσεις εργασίας ,και παρείχαν ένα όλο και πιο διευρυμένο πλαίσιο κοινωνικών υπηρεσιών, προστασίας, ασφάλειας και ευημερίας των πολιτών .
Το πόσο μεγάλα ή πόσο μικρά θα είναι τα κέρδη , ποιός θα τα εκμεταλλεύεται και πώς θα αναδιανέμονται ,ήταν το πεδίο συγκρούσεων των κοινωνιών ,για αιώνες.
Σήμερα το πρόβλημα είναι ότι σε αυτό το σύστημα ,επήλθε κορεσμός.
Δεν μπορεί να αυτοτροφοδοτηθεί, να δημιουργήσει νέες ανάγκες ,νέα προϊόντα , νέα παραγωγή ,νέα κέρδη , νέες επενδύσεις , νέα ζήτηση , νέα κατανάλωση ,νέα ανάπτυξη και να συνεχίσει η ευημερία.
Καταρχήν βρήκε μία διέξοδο. Δημιούργησε πλασματικά κέρδη( φούσκες ) , πλασματικές ανάγκες ,πλασματικό ( πλαστικό ) χρήμα , υπερβολικό – χωρίς αντίκρισμα -δανεικό χρήμα και για λίγο καιρό συνέχισε να λειτουργεί με ψεύτικο χρήμα , δανεικά και ψεύτικα κέρδη που σχηματίζονταν από τον ( υπερβολικό) δανεισμό.
Η τελευταία παγκόσμια οικονομική κρίση απέδειξε ότι και αυτό ,έφτασε στο τέλος του.
Σε παλαιότερες εποχές , όταν το σύστημα έφτανε σε μερικό κορεσμό ,οι πόλεμοι και οι παγκόσμιες καταστροφές επέτρεπαν στο σύστημα να οργανωθεί ξανά και να βρει διεξόδους ,μέσα από την ανοικοδόμηση των καταστροφών που προηγούμενα είχε επιφέρει το ίδιο σε μερικά κράτη και σε μερικούς λαούς.
Και αυτό σήμερα ,με την εξέλιξη των πληροφοριών, των κινημάτων και την ταχύτητα διάδοσης της εικόνας και της ενημέρωσης ,δείχνει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Ξεκινά λοιπόν μία διαδικασία εύρεσης, νέας ισορροπίας.
Η διαδικασία αυτή ουσιαστικά είναι ένας περιορισμός .Αφού υπάρχουν μικρότερα κέρδη ,η εξέλιξη είναι :
Περιορισμός των αναγκών , περιορισμός της κατανάλωσης, περιορισμός της ζήτησης ,περιορισμός της παραγωγής , περιορισμός των φορολογικών εσόδων , περιορισμός της ανάπτυξης , περιορισμός των θέσεων εργασίας ,περιορισμός των κοινωνικών παροχών .
Αυτό όμως φτιάχνει ένα άλλο φαύλο κύκλο αυτοτροφοδοτούμενης ύφεσης και καταστροφής του επιπέδου ευημερίας όλων των πολιτών και των κρατών ,μέσα από το σπάσιμο της κοινωνικής συνοχής και των εσωτερικών κοινωνικών συγκρούσεων.
Χωρίς τον κινητήριο μοχλό του χρήματος και του κέρδους να παίζει τον ρόλο του, το σύστημα καταρρέει.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η ανθρωπότητα και ή παγκόσμια διανόηση ,δεν έχει βρει κάτι άλλο ,κάτι νέο, που θα κινήσει την διαδικασία ανάπτυξης- ευημερίας ,εκτός του χρήματος και του κέρδους.
Δεν έχουμε βρει ,σαν κοινωνίες ,με τι θα αντικαταστήσουμε το χρήμα και το κέρδος.
Χωρίς τον κινητήριο μοχλό του κέρδους ,
Πως και από ποιους θα γίνουν οι τεράστιες ( υψηλού χρηματικού κόστους ) επενδύσεις σε τομείς εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών του πλανήτη, ( νερό ,τρόφιμα , αιολική ενέργεια , ορυκτά , ηλιακή ενέργεια.. );
Πώς , αφού μειώνεται συνεχώς η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών ,θα αγοραστούν αυτά τα προϊόντα ,αφού δεν θα αφήνουν ικανοποιητικά κέρδη και πρέπει να πουληθούν φθηνά ή να παρασχεθούν δωρεάν;
Σε μία θεωρεία που λέει ότι, αυτό πρέπει να το κάνουν τα κράτη για λογαριασμό των πολιτών τους, υπάρχουν τα εξής αναπάντητα ερωτήματα;
Πού θα βρουν τα κράτη τη απαραίτητη χρηματοδότηση για έρευνα και επενδύσεις ;
Ποιός θα τους δανείσει χωρίς να προσδοκά κέρδη ;
Πού θα βρουν να πουλήσουν τα παραγόμενα προϊόντα ; Και αν το κάνουν, πουλήσουν φθηνά (χωρίς κέρδη )- προσιτά για τους λαούς - ,πώς θα καλύψουν τα δάνεια και το κέρδος των δανειστών ;
Το παράδειγμα είναι οι Αραβικές χώρες . Αν πουλήσουν φθηνά – χωρίς κέρδος – το πετρέλαιο που παράγουν, πώς θα συντηρήσουν την ευημερία των πολιτών τους ;
Ίσως μία παγκόσμια καταστροφή που θα επέλθει από την κατάρρευση αυτού του συστήματος ,δώσει την απάντηση.
Ίσως μία νέα κοινωνική οργάνωση ξεπηδήσει από τα συντρίμμια ,αυτής της καταστροφής.
Ίσως το προλάβουμε και βρούμε άλλες διεξόδους .
Ήδη ,ακούγονται φωνές ,ότι η λύση θα δοθεί μέσα από την επιστροφή σε μία μορφή πρωτόγονης οργάνωσης και λειτουργίας .
Ίσως η λύση είναι μια πρωτόγονη κοινωνική οργάνωση που θα στηρίζεται στη παραγωγή και την ανταλλαγή των βασικών προϊόντων επιβίωσης και των βασικών υπηρεσιών.
Ίσως ή λύση είναι να στραφούμε έγκαιρα ,ξανά στον πρωτογενή τομέα της παραγωγής αγαθών, ώστε να επιβιώσουμε στις νέες συνθήκες.
Ειλικρινά περιμένω με αγωνία την παγκόσμια διανόηση να σταθεί στο ύψος της και να ανοίξει έναν διάλογο εκφράζοντας τους βαθύτερους προβληματισμού της για το θέμα αυτό.
Είναι ολοφάνερο ότι υπάρχει ανάγκη ,να αρχίσουμε να ανιχνεύουμε την μετά- μοντέρνα εποχή και την νέα επερχόμενη οργάνωση των κοινωνιών.

Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ.. ΟΙ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΤΟΥ …ΚΑΤΑΡΡΕΟΥΝ

( Η Νέα Ευρώπη … Ανατέλλει )
του Αντώνη Μανίκα

Πολλά χρόνια τώρα παρατηρούμε τα αδιέξοδα του Παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος να μεγαλώνουν και να δημιουργούν σοβαρούς συστημικούς τριγμούς.
Οι προσπάθειες να βρεθούν νέες λύσεις και νέες μορφές συσσώρευσης κεφαλαίων και κέρδους ,συνεχώς αποτυγχάνουν .
Η στροφή σε παραγωγή κερδών από εκμετάλλευση αντιπαραγωγικών μηχανισμών που επετράπη μέσα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα οδηγεί στις « φούσκες » και στην κατάρρευση .
Στην αρχή ,η μόχλευση, τα τοξικά ομόλογα , τα παράγωγα , τα hedge funds, τα ασφάλιστρα κινδύνου ,το short selling και άλλες « μοντέρνες » μέθοδοι δημιουργίας κέρδους έδωσαν μία πρώτη λύση, μία διέξοδο στα αδιέξοδα του Καπιταλισμού. Και η τελευταία αυτή προσπάθεια ,που εξελίχτηκε λόγω της παγκοσμιοποίησης και της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων , απέτυχε , αφού πρώτα εγκαθίδρυσε μία νέα εξουσία .
Αναγόρευσε ,σαν παγκόσμιο «ηγέτη », το χρηματοπιστωτικό σύστημα ,το οποίο επεβλήθη κατά κράτος στις πολιτικές κυβερνήσεις και αλλοίωσε και το παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας. Σε αυτό βοήθησε και η ανεπάρκεια και η μετριότητα των πολιτικών ηγεσιών , η έλλειψη οραμάτων και αναλύσεων του νέου φαινομένου και ή στείρα προσκόλληση σε παραδοσιακά μοντέλα σκέψης.
Το κέρδος σταμάτησε να παράγεται πλέον από την εκμετάλλευση της υπεραξίας των εργαζομένων και παράγεται από την υπεραξία που δημιουργεί η ίδια η διακίνηση του χρήματος .
Μετατοπίσθηκε και αλλοιώθηκε και η κύρια αντίθεση μεταξύ κεφαλαίου και εργαζομένων.
Αυτήν την πραγματικότητα έχουμε να αντιμετωπίσουμε σήμερα ( αριστεροί και δεξιοί ) καπιταλιστές και σοσιαλιστές και δεν έχουμε τα κατάλληλα εργαλεία. Οι αναλύσεις που έχουμε αφορούν μία άλλη ,παλαιότερη εποχή.
Από όποια μεριά και να τοποθετηθούμε ιδεολογικά ,για να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις ,πρέπει να δημιουργήσουμε νέες αναλύσεις , νέους κανόνες, νέα εργαλεία.!!!
Η παρατήρηση των σημερινών αδιεξόδων του συστήματος , η ανάλυση των αιτιών, μας δείχνει το δρόμο. Η παραδοσιακή αντιμετώπιση , ο αφορισμός ,ο δογματισμός και οι ιδεολογικές αγκυλώσεις είναι καταστροφικές διαδικασίες αντιμετώπισης του νέου κινδύνου.
Αν περιγράψουμε σε τίτλους ,τι πρέπει να γίνει και αφού παρατηρήσουμε τις αιτίες που μας οδήγησαν ως εδώ ,μπορούμε να πούμε ότι πρέπει:
Α. Να αποκατασταθεί και να επανέλθει η εξουσία στα χέρια των πολιτικών, που θα ελέγξουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα και θα το κρατήσουν ,σαν απλό εργαλείο, εκτέλεσης των πολιτικών τους.
Β. Να ξεφύγουν οι πολιτικοί από το παρελθόν και τις αγκυλώσεις τους. Αυτό προϋποθέτει μία νέα, γενναία ματιά , συγκρούσεις και να ακουστεί η παγκόσμια διανόηση.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Αντιμετωπίζοντας με αυτή τη σκοπιά το Ευρωπαϊκό πρόβλημα ( και της χώρας μας ) πιστεύω ότι πρέπει ,το γρηγορότερο δυνατόν ,να γίνουν τα εξής :
Η πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης να αποκτήσει Ενιαία Οικονομική Διακυβέρνηση.
Μέσα στον επόμενο χρόνο να έχει θεσμοθετηθεί και να έχει εγκατασταθεί, ένα Ευρωπαϊκό Υπουργείο Οικονομικών.
Να έχουν αποσαφηνιστεί οι αρμοδιότητες του και να του έχουν παρασχεθεί (πολιτικά) όλα τα όπλα για να μπορεί να κερδίσει την μάχη της αποκατάστασης της οικονομικής τάξης, δηλαδή να επαναφέρει την εξουσία στα χέρια των πολιτικών, ελέγχοντας το χρηματοπιστωτικό σύστημα ,τις « αγορές » και την οικονομική λειτουργία, στην Ευρώπη.
Οι κατευθύνσεις και οι στόχοι της ενιαίας οικονομικής διακυβέρνησης θα πρέπει να είναι:
 Ενιαίος Ευρωπαϊκός ισοσκελισμένος προϋπολογισμός, μηχανισμός και εργαλεία επιτήρησης και εκτέλεσης του, πολιτικές εξισορρόπησης της ανάπτυξης μεταξύ βορά και νότου, μεταξύ φτωχών και πλουσίων χωρών ,μέσα στην Ευρωζώνη και άρσης ή σημαντικού περιορισμού, των οικονομικών αντιθέσεων.
 Επιβολή Ισοσκελισμένων προϋπολογισμών στα επί μέρους κράτη, με ρητή δέσμευση στο να μην επιτρέπεται η δημιουργία ελλειμμάτων και Ευρωπαϊκούς μηχανισμούς παρακολούθησης και προληπτικής επέμβασης.( Δημοσιονομική πειθαρχία )
 Νέο νομικό πλαίσιο λειτουργίας των χρηματαγορών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Σε αυτό θα περιλαμβάνονται κανόνες κατάργησης ,των μοχλεύσεων, των παραγώγων, των τοξικών ομολόγων και όλων αυτών που επέτρεψαν να δημιουργηθούν οι φούσκες του γρήγορου πλουτισμού , που ξεφουσκώνουν σήμερα. Τα hedges funds θα μπορούν να λειτουργούν και να επενδύουν με τους κανόνες και τους περιορισμούς που έχουν σήμερα τα αμοιβαία κεφάλαια και τα ασφαλιστικά ταμεία.
 Νέες ρυθμίσεις – νόμοι – για ενιαία εφαρμογή των κανόνων του «επιχειρείν» και του ανταγωνισμού σε όλες της χώρες της Ευρωζώνης ( Ανοιχτά επαγγέλματα – κανόνες ίδρυσης εταιρειών ,θεσμικό και φορολογικό πλαίσιο, επιτόκια δανεισμού )
Η αντιμετώπιση των ειδικών προβλημάτων κάθε μίας χώρας ,της Ευρωζώνης ,θα γίνεται σαν να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα μίας επιχείρησης ,μέσα στην ίδια την χώρα. Αυτό θα επιβάλει σιγά – σιγά και ενιαία φορολογική και ασφαλιστική πολιτική για όλες τις χώρες καθώς και ενιαίο σύστημα αμοιβών ( βλέπε ,τις επιδιώξεις της ΜΕΡΚΕΛ ) .
Τα εργαλεία και οι πόροι που θα έχει το νέο Οικονομικό Υπουργείο της Ευρώπης θα πρέπει να είναι:
• Στην αρχή ,αξιόπιστους κεφαλαιακά μηχανισμούς στήριξης προβληματικών χωρών και καθοδήγηση τους σε ανάπτυξη. Δηλαδή να μετεξελιχθεί το EFSF και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων - με ευλυγισία και κεφαλαιακή επάρκεια- σε εργαλεία άρσης των εσωτερικών οικονομικών αντιθέσεων στην Ευρωζώνη . ( Μία πρώτη εκτίμηση των απαιτούμενων κεφαλαίων αυτών των μηχανισμών είναι της τάξης των 4 – 5 τρις EURO. )
• Ισχυρή Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα που θα ελέγχει όλες τις τράπεζες της Ευρώπης θα βάζει ενιαίους κανόνες, ώστε στο τέλος να μπορέσει να αγοράσει μέρος τού χρέους των υπερχρεωμένων κρατών με σκοπό να το διαγράψει , ώστε όλες οι χώρες να έχουν σχεδόν την ίδια αφετηρία, στο ξεκίνημα της νέας εποχής.
• Ευρωομόλογο .Για προσέλκυση κεφαλαίων με χαμηλά επιτόκια και ασφάλεια, για όλες τις χώρες της Ευρώπης. Προϋπόθεση για να χρησιμοποιήσει μία χώρα τα Ευρωομόλογα θα είναι η δημοσιονομική της εξυγίανση και τα μηδενικά ελλείμματα της .Αυτό θα είναι και το όπλο της Ευρώπης απέναντι στα Αμερικανικά και Κινέζικα ομόλογα .

Tο Νέο Οικονομικό Υπουργείο της Ευρώπης θα πρέπει να μπορεί να υποτιμά το euro και να κόβει νέο χρήμα( που θα χρειαστεί άμεσα ) ,ώστε να ανταποκριθεί στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Επίσης, για την εξεύρεση των απαραίτητων πόρων, θα πρέπει να μπει ένας νέος φόρος στις Ευρωπαϊκές τραπεζικές και χρηματιστηριακές συναλλαγές.
Όλα αυτά ,θα κάνουν μία Ευρώπη ( των 350 εκατομμυρίων πολιτών ) ,δυνατή , χωρίς εσωτερικές αντιθέσεις και έριδες ,ικανή να αντιμετωπίσει τον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Μάλιστα με την προοπτική ένταξης σε αυτήν, των χωρών των Βαλκανίων και με μία ειδική σχέση σύνδεσης ,με Τουρκία – Ρωσία , μπορεί να μετατραπεί σε υπερδύναμη.
Μια τέτοια Ευρώπη θα μπορεί να εκμεταλλευτεί , τις τεράστιες πλουτοπαραγωγικές πηγές που διαθέτει ,τον παραγόμενο πλούτο και την υπεραξία που μπορεί να προσδώσει στα προϊόντα που παράγει με την υψηλή τεχνολογία που διαθέτουν οι χώρες του βορά , τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε Ευρωπαϊκής χώρας- όπως ο Τουρισμός και η Ηλιακή Ενέργεια - στις χώρες του Νότου και φυσικά το υψηλής ποιότητας και εκπαίδευσης , ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει.
Μια τέτοια Ευρώπη θα μπορεί να σταθεί απέναντι στην ανερχόμενη Ασία ,στις ΗΠΑ , την Ιαπωνία και την Ρωσία ,ισότιμα και με προοπτικές επιβίωσης μέσα από έναν υγιή παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Σήμερα δεν υπάρχει άλλος δρόμος για όποιον διαθέτει ανοιχτό μυαλό και δεν περιορίζεται σε εθνικά μικροσυμφέροντα και εσωτερικές μικροπολιτικές συγκρούσεις. Το όραμα πρέπει να είναι μεγάλο και δίνει λύσεις και στόχους, για τα επόμενα 50-100 χρόνια.