του Αντώνη Μανίκα
Η εξέλιξη της ανταλλακτικής οικονομίας και της πρωτόγονης οργάνωσης των κοινωνιών ,επήλθε με την δημιουργία και την χρήση του χρήματος.
Η χρήση του χρήματος και της νέας οργάνωσης των κοινωνιών, είχε σαν κινητήριο μοχλό και άξονα το χρήμα , την συσσώρευση του και την έννοια του κέρδους.
Η διαδικασία ήταν απλή.
Η ύπαρξη πλασματικών ή πραγματικών αναγκών για την επιβίωση κάθε ανθρώπου οδηγούσε σε παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών για να τις καλύψουν.
Η πώληση , το εμπόριο ,αυτών των προϊόντων και των υπηρεσιών , με κέρδος , τροφοδοτούσε νέες παραγωγές , νέα ζήτηση ,νέες ανάγκες , νέες θέσεις εργασίας, νέες πωλήσεις ,κατανάλωση , νέα κέρδη , νέες επενδύσεις , και τέλος ανάπτυξη και ευημερία .
Αυτό ήταν μία αυτοτροφοδοτούμενη, συνεχής διεργασία.
Σε αυτήν την διαδικασία ή αυξανόμενη γνώση ,οι εφευρέσεις και η τεχνολογική εξέλιξη έπαιξαν ρόλο, ώστε να αλλάζουν και να διευρύνονται οι ανάγκες , ή παραγωγή , η ζήτηση ,οι πωλήσεις , οι επενδύσεις , το κέρδος ….και να συνεχίζεται η ανάπτυξη.
Υπήρξαν πολλές συγκρούσεις για το ποιος θα καρπωνόταν και θα έλεγχε το κέρδος( υπεραξία ) και ποιος θα οδηγούσε την ανάπτυξη- επενδύσεις - και προς τα πού.
Όσο όμως υπήρχαν νέες αγορές ( άνθρωποι ) να αγοράζουν τα νέα προϊόντα και να δημιουργούν κέρδη στους παραγωγούς των, το σύστημα λειτουργούσε.
Άλλοτε η διαδικασία ήταν στα χέρια των ιδιωτών , άλλοτε των κρατών , άλλοτε κάποιας ολιγαρχίας( κρατικής , κομματικής , θρησκευτικής , επιχειρηματιών κ.λ.π.) και υπήρχαν πάντοτε διαφωνίες για την κατανομή και την αναδιανομή των κερδών.
Όλα ,τα μέχρι σήμερα εφαρμοσμένα οικονομικά και κοινωνικά συστήματα ,στηριζόταν σε αυτή την διαδικασία και τις διάφορες μορφές ,εξέλιξης της .
Και όλοι ,οι αγώνες των ανθρώπων - κοινωνικών ομάδων - γίνονταν για την πιο δίκαιη διαχείριση του συστήματος και της κατανομής των κερδών.
Και τα σύγχρονα κράτη στηρίχθηκαν στην λειτουργία αυτού του συστήματος και στην εκμετάλλευση των κερδών που παρήγαγε. Με την φορολογία των κερδών χρηματοδοτούσαν την ανάπτυξη , νέες θέσεις εργασίας ,και παρείχαν ένα όλο και πιο διευρυμένο πλαίσιο κοινωνικών υπηρεσιών, προστασίας, ασφάλειας και ευημερίας των πολιτών .
Το πόσο μεγάλα ή πόσο μικρά θα είναι τα κέρδη , ποιός θα τα εκμεταλλεύεται και πώς θα αναδιανέμονται ,ήταν το πεδίο συγκρούσεων των κοινωνιών ,για αιώνες.
Σήμερα το πρόβλημα είναι ότι σε αυτό το σύστημα ,επήλθε κορεσμός.
Δεν μπορεί να αυτοτροφοδοτηθεί, να δημιουργήσει νέες ανάγκες ,νέα προϊόντα , νέα παραγωγή ,νέα κέρδη , νέες επενδύσεις , νέα ζήτηση , νέα κατανάλωση ,νέα ανάπτυξη και να συνεχίσει η ευημερία.
Καταρχήν βρήκε μία διέξοδο. Δημιούργησε πλασματικά κέρδη( φούσκες ) , πλασματικές ανάγκες ,πλασματικό ( πλαστικό ) χρήμα , υπερβολικό – χωρίς αντίκρισμα -δανεικό χρήμα και για λίγο καιρό συνέχισε να λειτουργεί με ψεύτικο χρήμα , δανεικά και ψεύτικα κέρδη που σχηματίζονταν από τον ( υπερβολικό) δανεισμό.
Η τελευταία παγκόσμια οικονομική κρίση απέδειξε ότι και αυτό ,έφτασε στο τέλος του.
Σε παλαιότερες εποχές , όταν το σύστημα έφτανε σε μερικό κορεσμό ,οι πόλεμοι και οι παγκόσμιες καταστροφές επέτρεπαν στο σύστημα να οργανωθεί ξανά και να βρει διεξόδους ,μέσα από την ανοικοδόμηση των καταστροφών που προηγούμενα είχε επιφέρει το ίδιο σε μερικά κράτη και σε μερικούς λαούς.
Και αυτό σήμερα ,με την εξέλιξη των πληροφοριών, των κινημάτων και την ταχύτητα διάδοσης της εικόνας και της ενημέρωσης ,δείχνει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Ξεκινά λοιπόν μία διαδικασία εύρεσης, νέας ισορροπίας.
Η διαδικασία αυτή ουσιαστικά είναι ένας περιορισμός .Αφού υπάρχουν μικρότερα κέρδη ,η εξέλιξη είναι :
Περιορισμός των αναγκών , περιορισμός της κατανάλωσης, περιορισμός της ζήτησης ,περιορισμός της παραγωγής , περιορισμός των φορολογικών εσόδων , περιορισμός της ανάπτυξης , περιορισμός των θέσεων εργασίας ,περιορισμός των κοινωνικών παροχών .
Αυτό όμως φτιάχνει ένα άλλο φαύλο κύκλο αυτοτροφοδοτούμενης ύφεσης και καταστροφής του επιπέδου ευημερίας όλων των πολιτών και των κρατών ,μέσα από το σπάσιμο της κοινωνικής συνοχής και των εσωτερικών κοινωνικών συγκρούσεων.
Χωρίς τον κινητήριο μοχλό του χρήματος και του κέρδους να παίζει τον ρόλο του, το σύστημα καταρρέει.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η ανθρωπότητα και ή παγκόσμια διανόηση ,δεν έχει βρει κάτι άλλο ,κάτι νέο, που θα κινήσει την διαδικασία ανάπτυξης- ευημερίας ,εκτός του χρήματος και του κέρδους.
Δεν έχουμε βρει ,σαν κοινωνίες ,με τι θα αντικαταστήσουμε το χρήμα και το κέρδος.
Χωρίς τον κινητήριο μοχλό του κέρδους ,
Πως και από ποιους θα γίνουν οι τεράστιες ( υψηλού χρηματικού κόστους ) επενδύσεις σε τομείς εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών του πλανήτη, ( νερό ,τρόφιμα , αιολική ενέργεια , ορυκτά , ηλιακή ενέργεια.. );
Πώς , αφού μειώνεται συνεχώς η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών ,θα αγοραστούν αυτά τα προϊόντα ,αφού δεν θα αφήνουν ικανοποιητικά κέρδη και πρέπει να πουληθούν φθηνά ή να παρασχεθούν δωρεάν;
Σε μία θεωρεία που λέει ότι, αυτό πρέπει να το κάνουν τα κράτη για λογαριασμό των πολιτών τους, υπάρχουν τα εξής αναπάντητα ερωτήματα;
Πού θα βρουν τα κράτη τη απαραίτητη χρηματοδότηση για έρευνα και επενδύσεις ;
Ποιός θα τους δανείσει χωρίς να προσδοκά κέρδη ;
Πού θα βρουν να πουλήσουν τα παραγόμενα προϊόντα ; Και αν το κάνουν, πουλήσουν φθηνά (χωρίς κέρδη )- προσιτά για τους λαούς - ,πώς θα καλύψουν τα δάνεια και το κέρδος των δανειστών ;
Το παράδειγμα είναι οι Αραβικές χώρες . Αν πουλήσουν φθηνά – χωρίς κέρδος – το πετρέλαιο που παράγουν, πώς θα συντηρήσουν την ευημερία των πολιτών τους ;
Ίσως μία παγκόσμια καταστροφή που θα επέλθει από την κατάρρευση αυτού του συστήματος ,δώσει την απάντηση.
Ίσως μία νέα κοινωνική οργάνωση ξεπηδήσει από τα συντρίμμια ,αυτής της καταστροφής.
Ίσως το προλάβουμε και βρούμε άλλες διεξόδους .
Ήδη ,ακούγονται φωνές ,ότι η λύση θα δοθεί μέσα από την επιστροφή σε μία μορφή πρωτόγονης οργάνωσης και λειτουργίας .
Ίσως η λύση είναι μια πρωτόγονη κοινωνική οργάνωση που θα στηρίζεται στη παραγωγή και την ανταλλαγή των βασικών προϊόντων επιβίωσης και των βασικών υπηρεσιών.
Ίσως ή λύση είναι να στραφούμε έγκαιρα ,ξανά στον πρωτογενή τομέα της παραγωγής αγαθών, ώστε να επιβιώσουμε στις νέες συνθήκες.
Ειλικρινά περιμένω με αγωνία την παγκόσμια διανόηση να σταθεί στο ύψος της και να ανοίξει έναν διάλογο εκφράζοντας τους βαθύτερους προβληματισμού της για το θέμα αυτό.
Είναι ολοφάνερο ότι υπάρχει ανάγκη ,να αρχίσουμε να ανιχνεύουμε την μετά- μοντέρνα εποχή και την νέα επερχόμενη οργάνωση των κοινωνιών.
Η εξέλιξη της ανταλλακτικής οικονομίας και της πρωτόγονης οργάνωσης των κοινωνιών ,επήλθε με την δημιουργία και την χρήση του χρήματος.
Η χρήση του χρήματος και της νέας οργάνωσης των κοινωνιών, είχε σαν κινητήριο μοχλό και άξονα το χρήμα , την συσσώρευση του και την έννοια του κέρδους.
Η διαδικασία ήταν απλή.
Η ύπαρξη πλασματικών ή πραγματικών αναγκών για την επιβίωση κάθε ανθρώπου οδηγούσε σε παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών για να τις καλύψουν.
Η πώληση , το εμπόριο ,αυτών των προϊόντων και των υπηρεσιών , με κέρδος , τροφοδοτούσε νέες παραγωγές , νέα ζήτηση ,νέες ανάγκες , νέες θέσεις εργασίας, νέες πωλήσεις ,κατανάλωση , νέα κέρδη , νέες επενδύσεις , και τέλος ανάπτυξη και ευημερία .
Αυτό ήταν μία αυτοτροφοδοτούμενη, συνεχής διεργασία.
Σε αυτήν την διαδικασία ή αυξανόμενη γνώση ,οι εφευρέσεις και η τεχνολογική εξέλιξη έπαιξαν ρόλο, ώστε να αλλάζουν και να διευρύνονται οι ανάγκες , ή παραγωγή , η ζήτηση ,οι πωλήσεις , οι επενδύσεις , το κέρδος ….και να συνεχίζεται η ανάπτυξη.
Υπήρξαν πολλές συγκρούσεις για το ποιος θα καρπωνόταν και θα έλεγχε το κέρδος( υπεραξία ) και ποιος θα οδηγούσε την ανάπτυξη- επενδύσεις - και προς τα πού.
Όσο όμως υπήρχαν νέες αγορές ( άνθρωποι ) να αγοράζουν τα νέα προϊόντα και να δημιουργούν κέρδη στους παραγωγούς των, το σύστημα λειτουργούσε.
Άλλοτε η διαδικασία ήταν στα χέρια των ιδιωτών , άλλοτε των κρατών , άλλοτε κάποιας ολιγαρχίας( κρατικής , κομματικής , θρησκευτικής , επιχειρηματιών κ.λ.π.) και υπήρχαν πάντοτε διαφωνίες για την κατανομή και την αναδιανομή των κερδών.
Όλα ,τα μέχρι σήμερα εφαρμοσμένα οικονομικά και κοινωνικά συστήματα ,στηριζόταν σε αυτή την διαδικασία και τις διάφορες μορφές ,εξέλιξης της .
Και όλοι ,οι αγώνες των ανθρώπων - κοινωνικών ομάδων - γίνονταν για την πιο δίκαιη διαχείριση του συστήματος και της κατανομής των κερδών.
Και τα σύγχρονα κράτη στηρίχθηκαν στην λειτουργία αυτού του συστήματος και στην εκμετάλλευση των κερδών που παρήγαγε. Με την φορολογία των κερδών χρηματοδοτούσαν την ανάπτυξη , νέες θέσεις εργασίας ,και παρείχαν ένα όλο και πιο διευρυμένο πλαίσιο κοινωνικών υπηρεσιών, προστασίας, ασφάλειας και ευημερίας των πολιτών .
Το πόσο μεγάλα ή πόσο μικρά θα είναι τα κέρδη , ποιός θα τα εκμεταλλεύεται και πώς θα αναδιανέμονται ,ήταν το πεδίο συγκρούσεων των κοινωνιών ,για αιώνες.
Σήμερα το πρόβλημα είναι ότι σε αυτό το σύστημα ,επήλθε κορεσμός.
Δεν μπορεί να αυτοτροφοδοτηθεί, να δημιουργήσει νέες ανάγκες ,νέα προϊόντα , νέα παραγωγή ,νέα κέρδη , νέες επενδύσεις , νέα ζήτηση , νέα κατανάλωση ,νέα ανάπτυξη και να συνεχίσει η ευημερία.
Καταρχήν βρήκε μία διέξοδο. Δημιούργησε πλασματικά κέρδη( φούσκες ) , πλασματικές ανάγκες ,πλασματικό ( πλαστικό ) χρήμα , υπερβολικό – χωρίς αντίκρισμα -δανεικό χρήμα και για λίγο καιρό συνέχισε να λειτουργεί με ψεύτικο χρήμα , δανεικά και ψεύτικα κέρδη που σχηματίζονταν από τον ( υπερβολικό) δανεισμό.
Η τελευταία παγκόσμια οικονομική κρίση απέδειξε ότι και αυτό ,έφτασε στο τέλος του.
Σε παλαιότερες εποχές , όταν το σύστημα έφτανε σε μερικό κορεσμό ,οι πόλεμοι και οι παγκόσμιες καταστροφές επέτρεπαν στο σύστημα να οργανωθεί ξανά και να βρει διεξόδους ,μέσα από την ανοικοδόμηση των καταστροφών που προηγούμενα είχε επιφέρει το ίδιο σε μερικά κράτη και σε μερικούς λαούς.
Και αυτό σήμερα ,με την εξέλιξη των πληροφοριών, των κινημάτων και την ταχύτητα διάδοσης της εικόνας και της ενημέρωσης ,δείχνει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Ξεκινά λοιπόν μία διαδικασία εύρεσης, νέας ισορροπίας.
Η διαδικασία αυτή ουσιαστικά είναι ένας περιορισμός .Αφού υπάρχουν μικρότερα κέρδη ,η εξέλιξη είναι :
Περιορισμός των αναγκών , περιορισμός της κατανάλωσης, περιορισμός της ζήτησης ,περιορισμός της παραγωγής , περιορισμός των φορολογικών εσόδων , περιορισμός της ανάπτυξης , περιορισμός των θέσεων εργασίας ,περιορισμός των κοινωνικών παροχών .
Αυτό όμως φτιάχνει ένα άλλο φαύλο κύκλο αυτοτροφοδοτούμενης ύφεσης και καταστροφής του επιπέδου ευημερίας όλων των πολιτών και των κρατών ,μέσα από το σπάσιμο της κοινωνικής συνοχής και των εσωτερικών κοινωνικών συγκρούσεων.
Χωρίς τον κινητήριο μοχλό του χρήματος και του κέρδους να παίζει τον ρόλο του, το σύστημα καταρρέει.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η ανθρωπότητα και ή παγκόσμια διανόηση ,δεν έχει βρει κάτι άλλο ,κάτι νέο, που θα κινήσει την διαδικασία ανάπτυξης- ευημερίας ,εκτός του χρήματος και του κέρδους.
Δεν έχουμε βρει ,σαν κοινωνίες ,με τι θα αντικαταστήσουμε το χρήμα και το κέρδος.
Χωρίς τον κινητήριο μοχλό του κέρδους ,
Πως και από ποιους θα γίνουν οι τεράστιες ( υψηλού χρηματικού κόστους ) επενδύσεις σε τομείς εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών του πλανήτη, ( νερό ,τρόφιμα , αιολική ενέργεια , ορυκτά , ηλιακή ενέργεια.. );
Πώς , αφού μειώνεται συνεχώς η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών ,θα αγοραστούν αυτά τα προϊόντα ,αφού δεν θα αφήνουν ικανοποιητικά κέρδη και πρέπει να πουληθούν φθηνά ή να παρασχεθούν δωρεάν;
Σε μία θεωρεία που λέει ότι, αυτό πρέπει να το κάνουν τα κράτη για λογαριασμό των πολιτών τους, υπάρχουν τα εξής αναπάντητα ερωτήματα;
Πού θα βρουν τα κράτη τη απαραίτητη χρηματοδότηση για έρευνα και επενδύσεις ;
Ποιός θα τους δανείσει χωρίς να προσδοκά κέρδη ;
Πού θα βρουν να πουλήσουν τα παραγόμενα προϊόντα ; Και αν το κάνουν, πουλήσουν φθηνά (χωρίς κέρδη )- προσιτά για τους λαούς - ,πώς θα καλύψουν τα δάνεια και το κέρδος των δανειστών ;
Το παράδειγμα είναι οι Αραβικές χώρες . Αν πουλήσουν φθηνά – χωρίς κέρδος – το πετρέλαιο που παράγουν, πώς θα συντηρήσουν την ευημερία των πολιτών τους ;
Ίσως μία παγκόσμια καταστροφή που θα επέλθει από την κατάρρευση αυτού του συστήματος ,δώσει την απάντηση.
Ίσως μία νέα κοινωνική οργάνωση ξεπηδήσει από τα συντρίμμια ,αυτής της καταστροφής.
Ίσως το προλάβουμε και βρούμε άλλες διεξόδους .
Ήδη ,ακούγονται φωνές ,ότι η λύση θα δοθεί μέσα από την επιστροφή σε μία μορφή πρωτόγονης οργάνωσης και λειτουργίας .
Ίσως η λύση είναι μια πρωτόγονη κοινωνική οργάνωση που θα στηρίζεται στη παραγωγή και την ανταλλαγή των βασικών προϊόντων επιβίωσης και των βασικών υπηρεσιών.
Ίσως ή λύση είναι να στραφούμε έγκαιρα ,ξανά στον πρωτογενή τομέα της παραγωγής αγαθών, ώστε να επιβιώσουμε στις νέες συνθήκες.
Ειλικρινά περιμένω με αγωνία την παγκόσμια διανόηση να σταθεί στο ύψος της και να ανοίξει έναν διάλογο εκφράζοντας τους βαθύτερους προβληματισμού της για το θέμα αυτό.
Είναι ολοφάνερο ότι υπάρχει ανάγκη ,να αρχίσουμε να ανιχνεύουμε την μετά- μοντέρνα εποχή και την νέα επερχόμενη οργάνωση των κοινωνιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου